Społeczeństwo

Społeczne obowiązki przedsiębiorstw

2025-01-07T12:20:43+01:00

W ostatnich dekadach wielką popularność zdobyła teza, że świat biznesu ma obowiązki wobec społeczeństwa. W USA teoria ta zrodziła się w związku z wielkimi nadużyciami, jakie miały tam miejsce w okresie szybkiego rozwoju gospodarczego, począwszy od końca XIX w. Powszechnie uznana za słuszną konieczność urzeczywistniania przez przedsiębiorstwa celów „dobrych” z punktu widzenia całego społeczeństwa otworzyła jednak drogę do różnego rodzaju manipulacji. Światowi giganci technologiczni stają się strażnikami „prawdy”, którą sami ustalają, a instytucje finansowe udzielają pożyczek według kryteriów, które ich kierownictwa uznają za słuszne. W takim środowisku niejednokrotnie władze sprzyjają wybranemu sektorowi prywatnemu. W sytuacjach przeciwnych z kolei rodzi się pytanie, czy świat przypadkiem nie zmierza w kierunku – znanym nam z czasów „minionej epoki” – dominacji „interesu społecznego” elit nad interesem jednostki?

Kwestia odpowiedzialności zbiorowej w nauczaniu Kościoła katolickiego

2025-01-07T12:20:40+01:00

W Starym Testamencie znajdujemy liczne przejawy odpowiedzialności zbiorowej, która była podstawą sprawiedliwego funkcjonowania Izraela. Wyznaczała ramy ówczesnych uwarunkowań społeczno-kulturowych, określała zasady moralności starotestamentowej zgodnych z pedagogią Bożą. Dopiero prorok Ezechiel wystąpił przeciwko powiedzeniu: „Ojcowie jedli zielone winogrona, a zęby ścierpły synom” (18,2), kładąc nacisk na odpowiedzialność indywidualną w słowach: „każdego z was, domu Izraela, osądzą według jego postępowania” (18,30). Ezechiel zapisał się nie tylko jako propagator odpowiedzialności zbiorowej, ale także wskazał współzależność odpowiedzialności zbiorowej i indywidualnej. Rozpoczęta indywidualizacja odpowiedzialności w Starym Testamencie była też przedmiotem oceny w nauczaniu Kościoła katolickiego. Podkreślono, że odpowiedzialność zbiorową należy rozumieć nie jako dziedziczenie win i klątwy za grzechy przodków, ale dziedziczenie zobowiązań w ramach solidarności.

Wolność i życie społeczne

2025-01-07T12:20:38+01:00

Pojęcie wolności jest notorycznie trudne. W starożytnej Grecji oznaczało z początku bycie wolnym a nie niewolnikiem, potem wolne uczestnictwo w życiu politycznym wolnego demokratycznego miasta-państwa, potem wolność wewnętrzną. Zakłada to ludzką wolną wolę (liberum arbitrium). Wolność nie może być nadużywana dla usprawiedliwiania zła (stoicy i Nowy Testament). Wolność nie polega tylko na działaniu zgodnie z własną wolą (Arystoteles, Cyceron), lecz raczej na swobodzie dostępu do rozmaitych dóbr (Monteskiusz). Zasady moralne wyznaczają granice wolności. Jednakże hasła wolności i liberalizmu są często fałszywe. Zamiast swobód obywatelskich proponowana jest swoboda seksualna. Socjaliści nazywają siebie liberałami. Wolność jest ograniczana we współczesnych państwach biurokratycznych (wolność edukacji, wolność słowa, wolność dla religii w sferze publicznej, wolność gospodarcza, wpływ obywateli na politykę).

Społeczna odpowiedzialność biznesu i katolicka nauka społeczna: analiza porównawcza

2025-01-07T12:20:35+01:00

Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) i katolicka nauka społeczna (KNS), mimo że pochodzą z różnych tradycji i mają odmienne tło historyczne, wykazują znaczące podobieństwa i wzajemne powiązania. Oba podejścia kładą nacisk na etyczne i odpowiedzialne prowadzenie działalności gospodarczej, z uwzględnieniem godności człowieka, dobra wspólnego oraz sprawiedliwości społecznej.

Odpowiedzialni za solidarność społeczną

2025-01-07T12:20:32+01:00

Odpowiedzią na zagrożenie grzechem niesprawiedliwości społecznej i ekonomicznego wyzysku słabszych jest postulat budowania społeczeństwa solidarnego, w którym silniejsi i bogatsi biorą odpowiedzialność za słabszych i biednych, świadomi więzi, jakie łączą jedną rodzinę ludzką. Nie wystarczy postulat tolerancji, która jest zaledwie postulatem wystarczającym dla zaistnienia sprawiedliwości, lecz jej nie powoduje, a tym bardziej nie zapewnia. Dopiero w solidarności następuje uznanie cierpień i niedoli innych ludzi za sprawę własnej odpowiedzialności, a ich złagodzenie czy nawet usuniecie – za własne zadanie.

Le ragioni logiche del principio di sussidiarietà

2025-01-07T10:38:59+01:00

L’articolo offre una prospettiva epistemologica del principio di sussidiarietà. L’autore analizza il contributo epistemologico di Friedrich von Hayek sulla dispersione della conoscenza, mostrando come tra i principali risultati ottenuti dalla moderna epistemologia delle scienze sociali riconosciamo la consapevolezza che la competizione delle idee, dei desideri, dei progetti produce un ordine rispetto alle incalcolabili circostanze della vita reale che, nella sua complessità, non sarebbe accessibile ad alcuna persona e ad alcuna istituzione. Ne consegue che la questione rilevante relativa alla decisione pubblica non risiede nella discussione se pianificare o meno, bensì se la pianificazione debba essere effettuata da un’autorità centrale oppure debba essere condivisa da una pluralità di individui e “enti concorrenti”. È questo il paradigma della sussidiarietà, che comporta la massima responsabilità personale e un crescente grado di impegno civile delle persone (status publicus), piuttosto che l’ampliamento dell’apparato statale (status rei publicae).

Wroga separacja szkodzi dobru człowieka. Stanowisko Rady KEP ds. Społecznych wobec relacji Kościół – Państwo

2025-01-07T10:57:33+01:00

Etyczne wyzwania sztucznej inteligencji w świetle nauczania Papieża Franciszka.

2025-01-07T12:20:30+01:00

We współczesnym świecie ma miejsce znaczący postęp techniczny i technologiczny, który stwarza nowe wyzwania dla społeczeństw i narodów. Obecnie głównym przejawem tego rozwoju jest wykorzystanie i zastosowanie sztucznej inteligencji, która stwarza zarówno szanse, jak i zagrożenia dla ludzkości i Kościoła katolickiego. Głównym celem artykułu jest ocena sztucznej inteligencji w świetle nauczania Papieża Franciszka, z uwzględnieniem etycznych, filozoficznych i teologicznych aspektów.

Sprawozdanie z VIII Festiwalu Katolickiej Nauki Społecznej Odpowiedzialność Społeczna (19-21 września 2024)

2025-01-07T11:09:05+01:00

Jan Mazur OSPPE. O dialogu w życiu społecznym. Szkic edukacyjny dla studentów teologii. Kraków: Wydawnictwo Platan 2024 ss. 184

2025-01-07T11:11:28+01:00

Do uczestników VIII Festiwalu Katolickiej Nauki Społecznej

2025-01-07T11:13:00+01:00

Przemówienie podczas VIII Festiwalu Katolickiej Nauki Społecznej. Warszawa, 18 września 2024 r.

2025-01-07T11:14:47+01:00