Społeczeństwo

Ars artium educatio puerorum – Sztuka nad sztukami – wychowanie młodego pokolenia. Część II: Wychowanie do wartości

Ignacy Dec — 2024-03-05

Człowiek żyje wartościami, które najprościej można podzielić na dwie główne gru¬py: wartości duchowe i wartości materialne. Wartości materialne to przede wszystkim: władza, pieniądze (posiadanie), swawola, wolność od zobowiązań. Natomiast wartości duchowe to te zwią¬zane z intelektualnym poznaniem i duchowym pożądaniem. Już w starożytności, wyróżniając trzy typy poznania: teoretyczne, praktyczne i wytwórcze, Arystoteles przypisał im następujące warto¬ści: poznaniu teoretycznemu – wartość prawdy, poznaniu praktycznemu – wartość dobra, pozna¬niu twórczemu – wartość piękna. Te właśnie wartości powinny być zdobywane przez człowieka w procesie wychowania i samowychowania. Mogą one być osiągane ludzkim wysiłkiem wspoma¬ganym łaską Bożą.

Ojczyzna w świetle wypowiedzi Jana Pawła II

Bogdan Giemza — 2024-03-05

15 września 2023 r. w Dworze Kołaczkowskich w Strzyżewicach k. Lublina odbyła się w ramach cyklu Wioski i Małe Miasta Lubelszczyzny konferencja naukowa pt. Myśląc Ojczy¬zna… Wprowadzeniem do konferencji była prelekcja zatytułowana Ojczyzna w świetle wypowiedzi Jana Pawła II. Tytuł konferencji nawiązywał do poematu Karola Wojtyły z 1974 r. zatytułowanego Myśląc Ojczyzna. Podstawę do opracowania niniejszego przedłożenia stanowiły głównie wypo¬wiedzi kard. Karola Wojtyły/Jana Pawła II z jego pielgrzymek do Polski.

Fundamentalna rola niewidzialności dokonywana dzięki ikonie w myśli Jeana-Luca Mariona (*1946)

Małgorzata Rel — 2024-03-05

Głównym celem badań jest ustalenie fundamentalnej roli niewidzialności, dokonywanej dzięki ikonie w myśli Mariona. Marion od wczesnych lat swojej twórczości zajmuje się problematyką teologiczną, m.in. problematyką zła, wolności, oświecenia, zjawiskami skrzyżowania spojrzeń, kryzysu i kwestii obecności i nieobecności Boga. Filozoficzno-teologiczna specyfika myśli Mariona z czasem zostaje wzbogacona o fenomenologiczną estetykę, która odgrywać będzie ważną rolę w formułowaniu dojrzałej koncepcji fenomenu przesyconego czterema podstawowymi rzeczywistościami: idolem, ikoną, wydarzeniem i cielesnością.

Człowiek sprawcą i twórcą czynu w ujęciu kard. Karola Wojtyły

Piotr Sroczyński — 2024-03-05

Główny problem wykładu zawiera się w pytaniu: jak człowiek staje się sprawcą i twórcą czynu w refleksji kard. Karola Wojtyły? Artykuł odpowiada na to pytanie tryptykiem analiz, dotyczących: fenomenu osobowego czynu, transcendencji dynamizmu osoby oraz spełnienia osoby w czynie. Jest to szczególnie istotne w dobie sekularyzacji, która skutkuje dehumanizacją i depersonalizacją osoby ludzkiej. Kształtowanie osoby ludzkiej, zaproponowane przez kard. Wojtyłę, poprzez świadomy, wolny, dobry moralnie czyn powoduje, że sprawca i twórca czynu staje się w swoim dynamizmie otwarty na kreowanie potencjału udzielonego mu przez Stwórcę. Ta kreacja jest więc nieograniczona, sprzyjająca formacji katolickich liderów, ewangelizatorów, katechistów. Zdaje się być jedną z dróg odpowiedzi Kościoła na współczesną sekularyzację.

Wolny w społeczeństwie. Sprawozdanie z XIII Festiwalu Katolickiej Nauki Społecznej w Weronie

Kamil Sulej — 2024-03-05

Le buone pratiche della DSC

Savino Pezzotta — 2024-03-05

La Verità che dobbiamo all’uomo è, anzi tutto, una verità sull’uomo stesso

Vittorio Possenti — 2024-03-05

Bp Andrzej Franciszek Dziuba Homilie. Z nauczania pasterskiego 2019-2020. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW 2022 ss. 311

Ignacy Dec — 2024-03-05

Cud w eterze. Rozmowa z o. Tadeuszem Rydzykiem CSsR. Rozmawiają Małgorzata Rutkowska i Dariusz Pogorzelski. Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek, „Nasz Dziennik” 2023 ss. 390

Ignacy Dec — 2024-03-05

Jak chrześcijaństwo stworzyło cywilizację techniczną w „zaczarowanym [jeszcze] świecie”?

Krzysztof Adamski — 2024-03-05

This text highlights the underestimated contribution of broadly understood Christianity to the development of technological civilization. This would not have been possible without an entirely new understanding of the concept of human freedom brought about by the Christian faith. This new understanding of freedom, completely different from the one in the ancient theocratic system, by recognizing the role of the human person, led to the liberation of creativity in the areas of economic initiative and technological ingenuity. In the modern era, economic freedom became a subject of moral reflection for the Church. This work provides numerous examples of technical and economic innovation carried out by believers and discusses the necessity of developing a moral science that is adequate to new challenges. The reference point for the presented considerations is Max Weber’s concept of the “disenchantment of the world” and its interpretation by Franz-Xavier Kaufmann.

Wychowanie bez Boga – rugowanie religii z polskich szkół (1949-1956)

Kazimiera Jaworska — 2024-03-05

The socio-political changes that occurred in Poland after World War II had a significant impact on the functioning of the education system at all levels, the reconstruction of which after the dramatic years of war and occupation was a priority. Schools and the associated possibilities for education provided a crucial tool for the new authorities to promote the new ideology. The consequence of the change from the pre-war educational ideal, which was state, national, and religious, to a secular one, was disturbances in the teaching of religion within school walls. Attempts to eliminate religious lessons from schools had a serious impact on the relationship between the Church and the state. During the so-called People’s Poland era, this issue was treated instrumentally by the ruling party, depending on the needs of the current government. Due to the pervasive indoctrination of communist ideology in Polish schools from 1949 to 1956, the subject of “religion” was almost completely eradicated from the school environment, even though it still appeared in the compulsory subjects catalog. The aim of this publication is to explore the issue of removing religious lessons from Polish schools between 1949 and 1956 based on available source documentation and scientific literature.

Przestrzeń sacrum w kulturze i jej odniesienie do analogii, alegorii i metafory

Adam R. Prokop — 2024-03-05

Oś rozważań opracowania tworzy intuicja wyobrażenia przestrzennego dla strefy sacrum. Perspektywę wyznaczają refleksje na bazie filozofii oraz teologii, ale odnoszą się do szerokiego, humanistycznego spektrum interdyscyplinarnego. W pierwszej części podjęte zostały próby uchwycenia terminu sacrum w jego odniesieniu do kultury oraz religii, a także pojmowania przestrzeni. Druga część analizuje jego występowanie w kontekście trzech figur językowych: metafory, analogii oraz alegorii. Przykłady zaczerpnięte zostały ze świata kultury popularnej: beletrystyki, kinematografii oraz muzyki rozrywkowej.

„Święta wojna” patriarchatu moskiewskiego

Andrzej Zwoliński — 2024-03-05

Wojna wypracowuje specjalne formuły wykorzystywania religii do celów militarnych. Odwołanie się do spraw duchowych ułatwia mobilizację obywateli i kierowanie wielką, potężną siłą agresji mas ludzkich. W historii proces sakralizacji wojny dokonywał się na wszystkich poziomach jej przebiegu. Jako specyficzna działalność społeczna (różna od rolnictwa czy hodowli), znajdowała się ona pod opieką specjalnych bogów wojny (np. u Indów Indra, u Greków Aresa, u Rzymian Marsa, u Germanów Thora). Wyraźne rozgraniczenie dwóch sfer: religijnej i politycznej, a więc także między Kościołem katolickim a państwem, wiąże się z Jezusową nauką: „Oddajcie Cezarowi to, co należy do Cezara, a Bogu to, co należy do Boga” (Mt 22,21). Zarówno państwo, jak i Kościół to społeczności widzialne i jednocześnie doskonałe, czyli wyposażone we wszystko, co jest im potrzebne do osiągnięcia właściwego dla nich celu. Protestantyzm nie odróżnia Kościoła od państwa. To samo trzeba powiedzieć o prawosławiu. Wyraźnym przykładem w obliczu wojny ukraińsko-rosyjskiej jest bezwzględnie ślepa zależność patriarchatu moskiewskiego od politycznej Rosji, co m.in. ukazuje artykuł.

Od Redakcji

Bogusław Drożdż — 2024-03-05