Społeczeństwo

Czy katolicka nauka społeczna jest zdolna do projektowania przyszłości? Refleksje w oparciu o prognozy rozwoju sztucznej inteligencji oraz popularność idei transhumanistycznych

Krzysztof Adamski — 2025-01-29

Niniejszy tekst stawia sobie za zadanie refleksję nad możliwością przezwyciężenia kryzysu trapiącego katolicką naukę społeczną, postrzeganą często jako naukę jedynie historyczną, niedającą adekwatnej odpowiedzi na aktualne wyzwania stojące przed człowiekiem. Jednym z zasadniczych czynników stanowiących motor rozwoju współczesnego świata jest technika, a szczególnie technologie teleinformatyczne stymulowane przez rozwój sztucznej inteligencji oraz wielonurtową ideę transhumanizmu. Refleksja zawarta w tekście odnosi się zarówno do diagnozy współczesności stawianej przez nauki społeczne, jak też podaje przykłady nowatorskich inspiracji w myśli katolickiej, w postaci dziedzictwa P. Teilharda de Chardina oraz filozofii techniki zawartej w książce Listy znad jeziora Como R. Guardiniego.

Wybrane formy aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami

Witold Janocha — 2025-01-29

Praca stanowi podstawowy element życia człowieka i w decydujący sposób wpływa na jego funkcjonowanie w obszarze społecznym, psychicznym i ekonomicznym. W życiu osób pełnosprawnych podejmowanie pracy zarobkowej jest czymś naturalnym i oczywistym. W przypadku osób z niepełnosprawnością przeszkodą w zatrudnieniu może okazać się ich kondycja fizyczna, ograniczenia psychiczne, uprzedzenia społeczne albo brak odpowiednich kwalifikacji. Fundamentalne pytanie brzmi: w jaki sposób można wesprzeć aktywizację zawodową osób z niepełnosprawnościami? To opracowanie pokazuje, że w aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami ważną rolę odgrywają specjalistyczne instytucje, szczególnie Zakłady Aktywności Zawodowej, w których osoby te znajdują przystosowane do ich potrzeb stanowiska pracy oraz wykwalifikowany personel wspierający. Ważną rolę w procesie aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami odgrywa również zatrudnienie wspomagane oraz Warsztaty Terapii Zajęciowej, będące etapem pośrednim między domem rodzinnym a Zakładem Aktywności Zawodowej.

Stosunek katolicyzmu wobec ustrojów totalitarnych w XX wieku na przykładzie nauczania wybranych przedstawicieli Kościoła

Piotr Kaczmarek — 2025-01-29

Relacje przedstawicieli Kościoła katolickiego z rządcami państw o ustrojach totalitarnych są przedmiotem wielu dyskusji i badań historii XX w. Spojrzenie Kościoła na wiele kwestii, takich jak Bóg, człowiek, państwo czy społeczeństwo, diametralnie różniło się od tego, co wyznawały i co próbowały zaprowadzić w świecie ustroje totalitarne. Na przykładzie nauczania wielkich przedstawicieli Kościoła w XX stuleciu, jak papieże Pius XI, Pius XII i Jan Paweł II, a także głów Kościoła w Polsce – prymasa Augusta Hlonda i prymasa Stefana Wyszyńskiego, widać, jak bardzo Kościół katolicki walczył o prawdę – prawdę, której nauczał, a którą totalitaryzm za wszelką cenę chciał usunąć z ludzkich serc.

Starotestamentowe tło Jezusowej proklamacji roku jubileuszowego w Nazarecie (Łk 4,16-30)

Jan Klinkowski — 2025-01-29

Człowiek, stworzony na obraz i podobieństwo Boże (Rdz 1,27), posiada świadomość upływu czasu i potrafi patrzeć na swoje życie z perspektywy wieczności. W akcie stworzenia został powołany do czynienia sobie ziemi poddaną (Rdz 1,28), co oznacza powołanie do rozwoju cywilizacyjnego i kulturowego. Jednak grzech pierworodny spowodował, że zaczął on wykorzystywać czas i przestrzeń w sposób nieuporządkowany. W celu przeciwdziałania nadmiernej eksploatacji ziemi, zwierząt i ludzi, w społeczności hebrajskiej ukształtowały się obchody szabatu, roku szabatowego i roku jubileuszowego. Człowiek powinien uświadomić sobie, że nie jest absolutnym władcą czasu, przestrzeni, zwierząt i innych ludzi. W Nowym Testamencie Jezus podkreśla wyzwolenie z grzechu, który jest źródłem wszelkiego zniewolenia. Doświadczając w pokorze darowania win od Boga, człowiek powinien przyjąć postawę pojednania i okazywania miłosierdzia, które przywraca mu godność.

Rozdroża współczesnej Europy w ujęciu kard. Josepha Ratzingera / Benedykta XVI

Kazimierz F. Papciak — 2025-01-29

Konwergencja i koherencja wektorów składowych etosu jawi się jako konieczność dziejowa dla Europy XXI w. Obecnie tej spójności brakuje z wielu powodów, co jest podstawą kryzysu jej tożsamości, a jednocześnie powodem chrześcijańskiego zatroskania. W takiej sytuacji Joseph Ratzinger zadaje prowokujące pytanie: jakie są najistotniejsze błędy Europy, z powodu których siedzi ona dziś na ławie oskarżonych? Imperatyw swoistego rachunku sumienia skłania do kolejnych pytań: jaka powinna być Europa, czyja powinna być i jaką drogą powinna pójść? W nauczaniu Josepha Ratzingera / Benedykta XVI pojawia się cały katalog grzechów Europy w czasach najnowszych: relatywizm etyczny, deprecjacja prawa naturalnego, pozytywizm prawny, wyłączność rozumu technicznego, niszczenie tradycyjnych korzeni kulturowych czy nowe formy nacjonalizmów. W efekcie ideę Europy – zdaniem Ratzingera – otacza dziś zastanawiający półmrok niszczonego etosu, który przez całe stulecia był siłą Starego Kontynentu. Konieczna i pilna jest ponowna re-europeizacja Europy oparta o mocne i sprawdzone fundamenty aksjologiczne.

La Sussidiarietà: Una Diga Contro Lo Stato Onnipotente

2025-01-29

La Sussidiarietà: Una Diga Contro Lo Stato OnnipotenteL’articolo ricostruisce le origini del principio di sussidiarietà nel seno della Dottrina sociale della Chiesa. Ripercorre alcune tappe fondamentali dalla Quadragesimo anno di Pio XI fino alla Centesimus annus di Giovanni Paolo II, passando per Giovanni XXIII. Inoltre, per il tramite di autori come Tocqueville, Rosmini e Sturzo, l’Autore introduce un fertile dialogo tra Magistero sociale e tradizione della Scuola austriaca di economia, mostrando come il principio di sussidiarietà rappresenti una diga contro la deriva totalitaria dello Stato.

Spes non confundit. Bulla ogłaszająca Jubileusz Zwyczajny Roku 2025

Franciszek — 2025-01-29

O Obszarach Aktualizacji Społecznej Posługi Kościoła: Felieton Pastoralny

Bogusław Drożdż — 2025-01-29

Społeczna posługa Kościoła łączy w sobie dwie uzupełniające się formy działalności: duszpasterstwo społeczne i apostolstwo społeczne. Posługa ta ma swoje korzenie w podstawowych funkcjach Kościoła: nauczaniu, uświęcaniu i duszpasterstwie. Społeczną posługę Kościoła można uszczegółowić analizując jej podstawy teologiczne i cechy jej dynamicznej obecności na trzech polach: nauczająco-wychowawczym, moralno-obrzędowym i wspólnotowo-organizacyjnym.

Homilia wygłoszona w Narodowe Święto Niepodległości, 11 listopada 2024 roku w Świątyni Opatrzności Bożej

Wiesław Lechowicz — 2025-01-29

Homilia bp. Wiesława Lechowicza wygłoszona w Świątyni Opatrzności Bożej 11 listopada 2024 roku, podkreślająca znaczenie prawdy i wolności w kontekście niepodległości Polski. Autor nawiązuje do nauczania św. Jana Pawła II, ks. Jerzego Popiełuszki oraz innych wielkich postaci, przypominając, że prawdziwa wolność jest możliwa tylko w oparciu o prawdę.

Bractwo Henryka Pobożnego – powstanie i rozwój

Stanisław Andrzej Potycz — 2025-01-29

W 2015 r. powstało Stowarzyszenie Sióstr i Braci Henryka II Pobożnego i Anny Śląskiej, używające też skróconej nazwy Bractwo Henryka Pobożnego. Stanowi ono wspólnotę osób, która za wzór duchowy przyjęła postawy i wartości reprezentowane przez księcia Henryka II Pobożnego oraz jego małżonkę księżną Annę Śląską. W artykule zostały przedstawione informacje o tym, jak doszło do powstania stowarzyszenia, jakie są jego szczegółowe cele i zadania oraz jak były one dotychczas realizowane.

Ks. Andrzej Zwoliński. Cyberpułapka. Jak internet, sztuczna inteligencja i wirtualna rzeczywistość skutecznie niszczą cywilizację? Warszawa: Fronda 2023 ss. 247

Bogusław Drożdż — 2025-01-29

Przesłanie encyklik Rerum novarum, Laborem exercens, Centesimus annus i możliwości ich aplikacji w świecie ludzi pracy. Redakcja naukowa Władysław Zuziak, Amadeusz Pala. Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II 2022 ss. 144 Znaczenie

Kamil Sulej — 2025-01-29