Rozdroża współczesnej Europy w ujęciu kard. Josepha Ratzingera / Benedykta XVI

Kazimierz F. Papciak

DOI: https://doi.org/10.58324/s.426

Abstrakt

Konwergencja i koherencja wektorów składowych etosu jawi się jako konieczność dziejowa dla Europy XXI w. Obecnie tej spójności brakuje z wielu powodów, co jest podstawą kryzysu jej tożsamości, a jednocześnie powodem chrześcijańskiego zatroskania. W takiej sytuacji Joseph Ratzinger zadaje prowokujące pytanie: jakie są najistotniejsze błędy Europy, z powodu których siedzi ona dziś na ławie oskarżonych? Imperatyw swoistego rachunku sumienia skłania do kolejnych pytań: jaka powinna być Europa, czyja powinna być i jaką drogą powinna pójść? W nauczaniu Josepha Ratzingera / Benedykta XVI pojawia się cały katalog grzechów Europy w czasach najnowszych: relatywizm etyczny, deprecjacja prawa naturalnego, pozytywizm prawny, wyłączność rozumu technicznego, niszczenie tradycyjnych korzeni kulturowych czy nowe formy nacjonalizmów. W efekcie ideę Europy – zdaniem Ratzingera – otacza dziś zastanawiający półmrok niszczonego etosu, który przez całe stulecia był siłą Starego Kontynentu. Konieczna i pilna jest ponowna re-europeizacja Europy oparta o mocne i sprawdzone fundamenty aksjologiczne.

Słowa kluczowe:

Joseph Ratzinger, Benedykt XVI, etos Europy, kultura europejska, kryzys europejski, humanizm chrześcijański, relatywizm etyczny, prawo naturalne, zasady społeczne, wartości etyczne, wskazania społeczne, europeizacja Europy

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Papciak, K. F. (2025). Rozdroża współczesnej Europy w ujęciu kard. Josepha Ratzingera / Benedykta XVI. Społeczeństwo, 34(4), 69–85. https://doi.org/10.58324/s.426

Bibliografia

Babuchowski Sz., Papież podbija Wyspy, [dostęp: 21.05.2011].

Benedykt XVI do studentów: cywilizacja zachodnia zdradziła chrześcijaństwo, [dostęp: 2.03.2008].

Benedykt XVI, Encyklika Deus caritas est, [dostęp: 21.05.2023].

Benedykt XVI, Encyklika Spe salvi, [dostęp: 21.05.2023].

Benedykt XVI, Gościnność, solidarność i praworządność. Przemówienie do władz regionu Lacjum oraz gminy i prowincji rzymskiej (12.01.2012), [dostęp: 24.05.2012].

Benedykt XVI, Kościół liczy na świadectwo chrześcijan w życiu politycznym. Przemówienie do przywódców Międzynarodówki Centrowych Demokratów (21.09.2007), [dostęp: 20.10.2007].

Benedykt XVI, Niezbywalna wartość naturalnego prawa moralnego. Do uczestników sesji plenarnej Międzynarodowej Komisji Teologicznej (5.10.2007), [dostęp: 14.01.2021].

Benedykt XVI, Occasione Diei quo studium peragitur de dialogo inter Culturam et Religiones, cyt. za: H. Czakowska, M. Kuciński, Chrześcijańska koncepcja Europy i Polski w perspektywie nauczania Kardynała Josepha Ratzingera / Benedykta XVI, Bydgoszcz 2017.

Benedykt XVI, Pielęgnujmy wartości chrześcijańskie. Przemówienie do przedstawicieli życia publicznego i korpusu dyplomatycznego (Hofburg 7.09.2007), „Wiadomości Kai” 2007, nr 806.

Benedykt XVI, Serce rozumne. Refleksje na temat podstaw prawa. Przemówienie w Bundestagu (22.09.2011), [dostęp: 21.05.2023].

Benedykt XVI, Wartości uniwersalne ukształtowane przez chrześcijaństwo są duszą Europy. Przemówienie do uczestników kongresu zorganizowanego przez Komisję Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (COMECE) (24.03.2007), [dostęp: 21.05.2023].

Bokwa I., Zmagania o tożsamość i chrześcijańskiego ducha Europy. Refleksje na kanwie myśli Kardynała Josepha Ratzingera / Benedykta XVI o historii i przyszłości naszego kontynentu, „Studia Nauk Teologicznych” 2017, nr 12.

Czakowska H., Kuciński M., Chrześcijańska koncepcja Europy i Polski w perspektywie nauczania Kardynała Josepha Ratzingera / Benedykta XVI, Bydgoszcz 2017.

Jaklewicz T., Idźcie w tym świetle. Rozmowa z księdzem profesorem Jerzym Szymikiem, „Gość Niedzielny” 2006, nr 25.

Jan Paweł II, Adhortacja Ecclesia in Europa, Wrocław 2003.

Jan Paweł II, Akt Europejski. Santiago de Compostella (9.11.1982), p. 3-4 [w:] S. Sowiński, R. Zenderowski, Europa drogą Kościoła. Jan Paweł II o Europie i europejskości, Wrocław – Warszawa – Kraków 2003.

Komisja Europejska, Odnowiona agenda społeczna: możliwości, dostęp i solidarność w Europie XXI wieku. Komunikat Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów (Bruksela 2.07.2008), „Monitor Europejski” 2008, nr 51.

Pagacz M., Życie konsekrowane wobec relatywizmu w świetle nauczania Benedykta XVI, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 2020, nr 2.

Papciak K.F., Kościół a prawa człowieka, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 2008, nr 2.

Ratzinger J. – Benedykt XVI, Prawdziwa Europa. Tożsamość i misja, Lublin 2022.

Ratzinger J., Czas przemian w Europie. Miejsce Kościoła i świata, Kraków 2001.

Ratzinger J., Europa. Jej fundamenty duchowe wczoraj, dziś i jutro, „Wokół Współczesności. Biuletyn OCIPE” 2004, nr 9.

Ratzinger J., Europa. Jej podwaliny dzisiaj i jutro, Kielce 2005.

Ratzinger J., Homilia podczas Mszy Świętej „Pro eligendo Romano Pontifice: Ku dojrzałości wiary w Chrystusa” (Watykan 18.04.2005), „L’Osservatore Romano” 2005, nr 6.

Seewald P., Benedykt XVI. Ostatnie rozmowy, Kraków 2016.

Sobański R., Europa i Europejczycy, „Gość Niedzielny” 2000, nr 5, [dostęp: 21.05.2011].

Stawrowski Z., Niemoralna demokracja, Kraków 2008.

Tykfer M., Relatywizm, który dotknął serca, [dostęp: 14.01.2021].

Węgrzecki J., W obronie rozumu politycznego. Myśl Josepha Ratzingera / Benedykta XVI, Warszawa 2019.