Wolność i życie społeczne

Michał Wojciechowski

doi:10.58324/s.412

Data publikacji : 2024-12-31

Tom 34 Nr 3 (2024)

Wolność i życie społeczne

Michał Wojciechowski

DOI: https://doi.org/10.58324/s.412

Abstrakt

Pojęcie wolności jest notorycznie trudne. W starożytnej Grecji oznaczało z początku bycie wolnym a nie niewolnikiem, potem wolne uczestnictwo w życiu politycznym wolnego demokratycznego miasta-państwa, potem wolność wewnętrzną. Zakłada to ludzką wolną wolę (liberum arbitrium). Wolność nie może być nadużywana dla usprawiedliwiania zła (stoicy i Nowy Testament). Wolność nie polega tylko na działaniu zgodnie z własną wolą (Arystoteles, Cyceron), lecz raczej na swobodzie dostępu do rozmaitych dóbr (Monteskiusz). Zasady moralne wyznaczają granice wolności. Jednakże hasła wolności i liberalizmu są często fałszywe. Zamiast swobód obywatelskich proponowana jest swoboda seksualna. Socjaliści nazywają siebie liberałami. Wolność jest ograniczana we współczesnych państwach biurokratycznych (wolność edukacji, wolność słowa, wolność dla religii w sferze publicznej, wolność gospodarcza, wpływ obywateli na politykę).

Słowa kluczowe:

wolność, liberalizm, demokracja, granice wolności, zagrożenia wolności

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wojciechowski, M. (2024). Wolność i życie społeczne. Społeczeństwo, 34(3), 34–47. https://doi.org/10.58324/s.412

Bibliografia

Acton Lord (sic): Historia wolności. Kraków 1995.

Adler M.J.: The Idea of Freedom. T. 1-2. New York 1958-1961.

Betz H.D.: Paul’s Concept of Freedom in the Context of Hellenistic Discussions About the Possibilities of Human Freedom. W: Tenże. Paulinische Studien (Gesammelte Aufsätze 3). Tübingen 1994 s. 110-125.

Buchanan J.M.: The Limits of Liberty. Chicago 1975.

Cohen P.M.: Freedom’s Moment: An Essay on the French Idea of Liberty from Rousseau to Foucault. Chicago 1997. DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226112916.001.0001

Conceptions of Liberty in Political Philosophy. London 1984, 2013.

Crocker L.: Positive Liberty. The Hague 1980. DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-009-8837-8

Dworkin D.: The Theory and Practice of Autonomy. Cambridge 1988. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511625206

Festugière A.J.: Liberté et civilisation chez les Grecs. Paris 1947.

Filonik J.: „Wolni, żyjemy dzięki niewolnikom”. O wolności w dramatach Eurypidesa. Cz. 1-3. „Nowy Filomata” 11:2007 nr 2 s. 83-104; nr 3 s. 163-178; nr 4 s. 243-255.

Flathman R.E.: The Philosophy and the Politics of Freedom. Chicago 1987.

Freedom and Democracy in Greek Literature. Fs. R. Turasiewicz. Red. J. Korpanty, J. Styka. Kraków 2001.

Freedom: A Philosophical Anthology. Red. I Carter, M.H. Kramer, H. Steiner. Oxford 2007.

Gray T.: Freedom. London 1991. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-21099-2

Hersch J.: Das Recht ein Mensch zu sein: Leseproben aus aller Welt zum Thema Freiheit und Menschenrechte: Idee, Konzept und Auswahl. Basel 1990.

Juszczak T.: Ordoliberalizm. Historia niemieckiego cudu gospodarczego. Warszawa 2010.

Kornatowski W.: Zarys dziejów myśli politycznej starożytności. Warszawa 1968.

Kowalczyk S.: Filozofia wolności. Rys historyczny. Lublin 1999.

Kramer M.H.: The Quality of Freedom. Oxford 2003. DOI: https://doi.org/10.1093/0199247560.001.0001

Krieger L.: The German Idea of Freedom: History of a Political Tradition. Chicago 1972.

Locke J.: Dwa traktaty o rządzie. Warszawa 1992.

MacCallum G.C.: Negative and Positive Freedom. „Philosophical Review” 76:1967 nr 3 s. 312-334. DOI: https://doi.org/10.2307/2183622

Meier Ch.: A Culture of Freedom. Ancient Greece and the Origins of Europe. Oxford 2012.

Montesquieu Ch.L.: O duchu praw. Warszawa 1927, 1957.

Nestle D.: Eleutheria. Studien zum Wesen der Freiheit bei den Griechen und im Neuen Testament. Tübingen 1967.

Niederwimmer K.: Der Begriff der Freiheit im Neuen Testament. Berlin 1966. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110831375

Odkrywać wolność. Przeciw zniewoleniu umysłów. Poznań 2012.

Peremans W.: O wolności greckiej. „Zeszyty Naukowe KUL” 23:1980 z. 4 s. 3-16.

Pohlenz M.: Griechische Freiheit. Heidelberg 1955.

Raaflaub K.: The Discovery of Freedom in Ancient Greece. Chicago 2004.

Rothbard M.N.: Etyka wolności. Warszawa 2010.

Strauss L., Cropsey J.: Historia filozofii politycznej. Warszawa 2010.

The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought. Red. S. Salkever. Cambridge 2009.

Tischner J.: Nieszczęsny dar wolności. Kraków 1993.

Valadier P.: Nędza polityki i moc religii. Warszawa 2010.

Wojciechowski M.: Czy liberalizm istnieje? „Rzeczpospolita” 14.12.2005 s. 10.

Wojciechowski M.: W ustroju biurokratycznym. Warszawa 2004.

Wojciechowski M.: Wolność… czyli co? „Polonia Christiana” [w druku].

Wolność człowieka i jej granice. Antologia pojęcia w doktrynach polityczno-prawnych. T. 1-3. Red. O. Górecki. Łódź 2019.